Hasan Ali Yücel Ve Türk Aydınlanması – A.M.Celal Şengör

Köy enstitüleri ile ilgili bir iki kitap okuyunca kütüphanemdeki bu kitabı da aradan çıkartmak istedim. Kitap iki kısımdan oluşup birbirine benzer yazıları içerdiğinden pek verimli değil. İlk kısım ise oldukça  güzel anlatımıyla bize Hasan Ali Yücel ve düşünce felsefesini anlatmaya çalışıyor.

Hasan Ali Yücel’in fikirlerini temel aldığı kişi aslen Mustafa Kemal’dir. Onun da ilim ve fen uğraşısı ile eğitimde devrim fikirlerine ciddi anlamda yön verecek olan tek kişi Hasan Ali Yücel’dir. Milli Eğitim ve Kültür Bakanlıklarına baktığı 7 yılı aşkın süre boyunca yaptıkları, ondan sonra gelenlerin 70 yılda yaptıklarından fazladır. Sadece dönemi boyunca 500 edebi eserin çevirisinin yapıldığını söylersek katkısının ne boyutta olduğu anlaşılacaktır.

Günümüzde bir kesimin hala iftiralar ile komünist yuvası dediği hatta fahişelerin yaşadığını söylediği bilim merkezlerinde yapılanlara hayret ile bakmaktayız. Fakat kitap bunlardan ziyade Hasan Ali Yücel’in kişiliğine ve hayata bakış perspektifine odaklanmış.

Mevlevi bir felsefecinin hayatını şüpheye dayalı pozitif bilimlere yönlendirmesi ve bunu etrafındakileri dahil ederek yapması takdir edilesi bir başarı. Hasan Ali Yücel’in bakışı iki temel taşa oturtulmuş; Birincisi eleştiri, ikincisi ise özgür eleştiri ile sorgulanan tarih anlayışı. Kişi kendisine öğretileni değil kendisi bizzat konunun doğrusunu öğrenmeli, öğretilen şeyi ele alıp objektif veriler ile değerlendirdikten sonra bir kanıya varmalıdır.

Hukuk fakültesinde okurken bir hocası, kendisini eleştiren öğrencisini azarlayınca fakülteyi o an bırakıp felsefe bölümüne geçer. Zaten kurduğu köy enstitüleri modelindeki eğitim anlayışı da bunun üzerine dayanmaktadır. Öğrencinin kendisinin yaptığı, kendisinin öğrendiği ve her şeyi eleştirdiği/sorguladığı bir yapı.

Tarihi öğretimi kahramanlıklar ve zaferler üzerine kurmaktansa, ekonomik yapı ve haksızlığa karşı ayaklanan halk hareketleri üzerine kurmayı yeğlemiştir. Bu sebeple mezun öğrenciler yöneticisini yani öğretmenini daha okuldayken sorgulayarak iktidara biatı değil, eleştiri ve hesap sormayı öğrenmiştir.

Kitap bir çok kaynak vererek bunlardan bahsetmiş olup Hasan Ali Yücel ile ilgili ayrıntılı araştırma yapmak isteyen kişiler için güzel bir yol haritası çiziyor. Açıkçası ben bir kaç kitabı almayı düşünüyorum.

Yücel’in analizinde bu kaynak kitaplar haricinde kızı Canan Eronat Yücel ile görüşen Celal hoca ondan babasının ses kayıtlarını dahi dinlemiş. Canan hanım artık aramızda değil fakat yazdığı bir iki kitap ile babasının bakan iken ve sonrasında neler yaşadığını , nasıl yalnız bırakıldığını ve iftiralar atıldığını gözler önüne sermiş.

Ülkesine adanan ömründe bakanlığında sürekli komünistleri korumakla, sonradan da aslen komünist olmakla suçlanacak olan Hasan Ali Yücel CHP’den de dışlanacak ve kenara itilecektir.

En başta Mustafa Kemal’in 1931 yılında ülke genelinde yaptığı geziye de müfettiş olarak katılan Hasan Ali Yücel, önderimizi daha yakından tanıma fırsatını 33 yaşındayken bulmuştur. Gezi sırasında Mustafa Kemal’in de gözüne giren bu genç adama yönelttiği soruya Hasan Ali Yücel’in cevabı ile yazımızı sonlandıralım.

3 Mart 1931’e kadar devam eden bu üç aylık gezi esnasında Mustafa Kemal, bir gün, yanında bulunanlara “Türk milleti ne zaman kendini kurtulmuş sayabilir?” diye sorar. Yanındakiler doğal olarak görüşlerini bildirirler. Sonra Hasan Ali söz alır; “Paşam” der; “Türk milleti ne zaman kurtarıcı arama ihtiyacını duymayacak hale gelirse o zaman kurtulmuş olur.”

Hala kurtulamadık Hasan Ali abim ama ümitliyiz ve seni seviyoruz.

Aptalı Tanımak

Prof.Celal Şengör hocamızın Aptalı Tanımak isimli eseri gerçekten arkadaş çevremde yoğun tartışmalar ile karşılandı. Celal hoca kitabın hemen girişinde Aptal’ın tanımını yaparak kullanmak istediği anlamı düzgün bir şekilde ifade etmiş. Lakin tam anlamıyla ifadesi halka ulaşmış mı bilemiyorum.

Özetle kitap halkımızın cahil olduğunu hatta aptal olduğunu örneklemeler ile açıklıyor. Bu tespiti halkı küçümsemek için değil bir durum tespiti yapmak için kullandığını söylüyor.

Kitaptan anladığım kadarıyla halkın cehalet ve aptallığını ise eğitim kalitesizliğine bağlıyor. Bu kalitesizliğin ise bilerek yaratıldığını, kütüphanelerin azaltıldığını ve okullarda yetiştirilen öğretmenlerin ücretlerinin düşürülerek tercih edilebilirliğini azalttıklarını uzun uzadıya anlatıyor.

En büyük suçlu ise para karşılığında satın alınan hain hükümetler olup bu başlangıcı çok partili sürecin başlangıcına dayandırıyor. Dünya zeka ve bilgi testlerinde hızla gerilere gidildiğini, Türkiye’nin muhtemel Afganistan düzeylerinde bir genel kültürle yaşayacağını anlatıyor.

Açıkçası bazı tespitlerine veya yazılarına katılmasam da genel olarak söylediklerine katılıyorum ve amacının hakaretten ziyade cehaletin sebebini anlatarak çözüm önerileri getirmek istediğini düşünüyorum.

Öğretmenlerimizin kalitesini artırmak ve en zeki öğrencileri öğretmen yapmak zorundayız. Yine yaşanabilir maaşlar ile daha az çalışma saatlerine sahip olmaları gerekirken sürekli kitap okuyarak kendilerini geliştirmeleri şart. Yine eğitimimizin gelişmiş ülke standartlarında olması yetmiyor. Yetiştirilen çocuklara öğrenme açlığı ve bilgiye ulaşma hazzı aşılanmalı.

Elbette ülkemizde bu tip şeyler oldukça zor. Eleştirel düşünce ve bilim düşmanlığı bu seviyede iken pek bir ümit görmüyorsunuz.

Neyse kitap çok ek bir şey bana katmazken genel olarak bahsettiğim konuları işlemiş. Okunabilir kitaplar arasında diyebiliriz.

Hoşçakalın.

İleri Demokrasi Ve Bilim Anlayışı

Ülkemiz süper ileri demokrasi seviyesine hızla yükselirken ve papaz eriğini imam eriğine çeviren projeler ile bilim dünyasını sarsarken daha önce de bahsettiğim Prof.Dr.İlber Ortaylı ve Prof.Dr.Celal Şengör’ün yayınlandığı televizyon programı yayından kaldırılmıştı. (Şimdi dikkat ettim yazımda koyduğum ve Fatih Altaylı’nın üzülerek programı kapattığını anlatan video yayını da youtube.com sitesinden kaldırılmış. Ona bile müdahale etmişler yani). Yine buraya koyalım son muhabbeti;

Yayından kaldırılma sebebinin bilmediğini! açıklayan bazı arkadaşlarımıza buda Prof.Dr.Celal Şengör’ün cevabı olsun. Yazıklar olsun ülkenin en iyi iki bilim adamına tahammül edemeyip yaptıkları saçma sapan projelerle yobaz bir bilimsel eğitim hayatı kurmak isteyen adamlara. Hepiniz kendinizi çok iyi biliyorsunuz.

Türk tarihinin bu dönem kadar karanlığa battığı bir dönemi ben bilmiyorum. Allah sonumuzu hayır etsin diyeceğim ama etmesin. İnsanlarda tarihten gelen garip bir “Ya Türkler yüzyıllar boyunca hep varmış bir şekilde yine çıkarız efendim” düşüncesi var.

Lan Türk mü kaldı ülkede? Türk nedir, kültürü nedir, dini yaşantısı nedir, dili nasıldır biliyor musun? Temellerini unutmuş toplum nasıl ayağa kalkacak? Kansal analiz değil toplumsal yaşantın rezalet durumda her gün daha kötüye gitmekte. Toplumun entellektüel birikimi Uganda seviyesinde hala geri dönecekmiş.

Bilgisayar oyunu olsa geri yükleyip denerdik ama burada olmuyor. Ya hemen sahip çıkacaksın yada bu sığır sürüsü ile en dibe batacaksın. Döneceğimiz ata ancak sığırlar ile yaşadığımız saman yığınları olur.

Yeni Türkiye’de Bilim

Hayırlı olsun Türkiye..

Son üç aydır haftada bir veya iki haftada bir yapılan, dünyanın sayılı bilim insanlarından olan Prof.Dr.İlber Ortaylı ve Prof.Dr.Celal Şengör’ün konuk olarak katıldığı Teke Tek Özel programı yayından kaldırıldı. Program sunucusu Fatih Altaylı’nın sözleri ve hareketleri durumun emir verilerek yapıldığını göstermekte.

Program benzer şekilde yayından kaldırılan Tarihin Arka Odası isimli programdan sonra yayından kaldırılan ikinci tarih programı oldu.

Ne anlatılıyordu bu programda? Bilimsel verilerle tarih ve genel kültür konuşmaları ağırlıklı olmak üzere “bilim” anlatılıyordu.

Yabancı ülkele üniversitelerinin seminer yapıp “lütfen gelip bize bir şeyler anlatın” diyerek kürsü açtığı, misafir hoca olarak çağırdığı, bir çok yabancı yayına, kitaba veya makaleye imza atmış iki büyük hocanın kültür konuşmalarını anlatıyordu.

Fazla geldi evet. Televizyondan Columbia Üniversitesi’nin yıllık araştırma için ayırdığı bütçenin 3 milyar dolar olduğunun anlatılması fazla geldi. Osmanlı’nın İstanbul’u aldıktan kısa bir süre sonra Kristof Kolomb’un keşif için gezerken nasıl “mal” gibi bu keşiflere seyirci kaldığımızın anlatılması da fazla geldi. Osmanlı’nın nasıl bilimden uzaklaşarak tarikat ve hurafe peşinde bok batağına sürüklenildiğinin anlatılması ki hele çok çok fazla geldi ülkeye.

Dikkat ederseniz “Teke Tek” programı değildir kaldırılan. Bu iki büyük profesörün katıldığı “Teke Tek Özel” programıdır asıl hedef. Yıl başındaki programda Fatih Altaylı’ya gelen bir mailde seyirci şunu söylüyor Altaylı’la; “Efendim programınıza keşke dini ne olduğu belli olmayan adamları çıkaracağınıza Kadir Mısırlıoğlu gibi müslüman tarihçileri çağırsanız daha iyi olur”. Fatih Altaylı bu mesaja sinirlenip “Beyefendi benim için kişinin hangi dinden, hangi ırktan olduğu önemli değil. Ben bilgiye bakarım, bilime bakarım. Sizin söylediğiniz kişiyi tanımam. Bilgisi kabul ediliyorsa onuda çağırırız yoksa gerisi ile uğraşamayız” diye cevap veriyor.

İşte budur “Yeni Türkiye” arkadaşlar;

Müslüman adı altında otorite kabul ettirilmek istenen paranoyak, yalan ve cehaletle dolu irin yuvası sözde adamların hikayelerini dinlettirmeye çalışmaktır Yeni Türkiye!

Hayatında bir tane kitap okumamış adamların “Alo Fatih” telefon hatlarıyla bilimi yasaklaması, kendi örümcek kafalı dünyalarında yarattıkları ütopik arap ümmetçiliğini övmek, her fırsatta suçu dış mihraklara yıkarak elinde ne var ise satmak, çalmak, çırpmak yok etmektir Yeni Türkiye.

Ve yukarıdaki iki hocanın yine ünlü bazı bilim insanlarını program konuğu olarak ayarlamışken dünyaya yeniden rezil olmamızdır. Darwin yılında Bilim Ve Teknik dergisinin Darwin kapağına tahammül edemeyen asıl maymun soyundan olanların evrimsel mücadelesidir bu.

Bir kez daha ülkede yaşadığımıza utanacağımız şeydir aslında.

Sonra “Türkiye bilimsel olarak gerekli çalışmaları yapmaktadır” falan. Çok cahilsiniz abi keşke ölseniz ve lütfen ölün artık.